วัดถ้ำคูหา มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 14-15 ซึ่งเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่ามีชุมชนโบราณตั้งถิ่นฐานอยู่อาศัยในบริเวณลุ่มน้ำคลองท่าทองมาตั้งแต่สมัยประวัติศาสตร์ตอนต้นและคงมีการติดต่อแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกับชุมชนภายนอก ในย่านชายฝั่งทะเลตั้งแต่อ่าวบ้านดอนไปถึงแหลมญวน อันเป็นแหล่งอารยธรรมที่รุ่งเรืองในพื้นถิ่นลุ่มน้ำสำคัญต่างๆของไทยไล่ไปตั้งแต่ลุ่มน้ำหลวง ลุ่มเจ้าพระยา ไปจนถึงลุ่มแม่น้ำโขง ซึ่งจะเห็นได้จากศิลปกรรมของพระพุทธรูปดินดิบที่ถ้ำคูหาได้รับอิทธิพลศิลปจาม ในประเทศเวียดนาม ผสมผสานกับอิทธิพลศิลปทวารวดี ที่แผ่ขยายอยู่ในแถบตอนกลางของไทย

สิ่งที่น่าสนใจ

ถ้ำคูหาเป็นถ้ำบนเขาหินปูนลูกโดขนาดเล็ก ตัวถ้ำและวัดอยู่ทางทิศเหนือของภูเขา ภายในถ้ำเปรียบเสมือนวิหารที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญประจำวัดสืบต่อมาหลายยุคหลายสมัยพระประธานซึ่งเป็นพระพุทธรูปไสยาสน์ปูนปั้น พระพุทธรูปหินทราย และพระพุทธรูปประทับนั่งแสดงปางมารวิชัยและปางสมาธิ ประดิษฐานเรียงรายเป็นแถวชิดผนังถ้ำ พระพุทธรูปดินดิบที่ปั้นประดับอยู่บนผนังและเพดานถ้ำด้านบนประกอบด้วยภาพพระพุทธเจ้าและภาพเล่าเรื่องตามคัมภีร์สัทธรรมปุณฑริกสูตรในพุทธศาสนามหายาน กำหนดอายุราวพุทธศตวรรษที่ 14-15 ปูนปั้นรูปซุ้มพญานาคและพระพุทธรูปนาคปรก

การเดินทาง

เดินทางจากที่ว่าการอำเภอกาญจนดิษฐ์ประมาณ 3 กิโลเมตร จากบ้านดอนประมาณ 15 กิโลเมตรตามทางสาย 401 ตรงสามแยกไฟแดงกาญจนดิษฐ์ มีทางแยกทางขวาไปวัดถ้ำคูหาประมาณ 1 กิโลเมตร หรือถ้าตรงไปที่สี่แยกไฟแดงถัดไป เลี้ยวขวาไปแระมาณ ครึ่งกิโลเมตร มีทางแยกขวา ตรงไปถึงหน้าวัดได้เลย

ช่วงเวลา ฤดูกาลที่เหมาะแก่การท่องเที่ยว
เดือนมกราคม – เมษายน