ศาลาพระพุทธเจ้าหลวง เกาะสมุย จัดตั้งขึ้นเพื่อให้ชาวบ้านได้มากราบไหว้บูชาเป็นที่พึ่งทางจิตใจของชาวบ้านและเพื่อระลึกถึงพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวท่านเคยเสด็จเกาะสมุย เพื่อดูความเป็นอยู่ของชาวบ้านและพักผ่อนชมความสวยงามของเกาะสมุยและหมู่เกาะอ่างอ่างจำนวน 5 ครั้ง
ครั้งที่ 1 วันศุกร์ที่ 31 สิงหาคม 2431 แรม 9 ค่ำ เดือน 9 ปีชวด เสด็จอ่าวเฉวง ทอดเรือพระที่นั่งตอนบ่ายห้าโมงครึ่ง เมื่อฝนหายเสด็จพระราชดำเนินไปที่สวนจีนแห่งหนึ่ง เกือบหนึ่งทุ่ม เสด็จกลับเรือพระที่นั่ง ประทับแรมในเรือพระที่นั่ง ทอดห่างฝั่งเฉวง ประมาณ 160 เมตร วันเสาร์ที่ 1 กันยายน 2431 แรม 10 ค่ำ เดือน 9 ปีชวด เสด็จอ่าวหน้าค่าย พระราชดำเนินไปสวนจีนกิมยี่ แล้วเสด็จไปวัดขาม จากวัดขามข้ามทุ่งไปประมาณ 800 เมตร ถึงวัดมะเรศ(วัดคงคาคีรี) ทอดพระเนตรของสำคัญต่างๆ แล้วเสด็จข้ามทุ่งไปประมาณ 1.6 กม. ถึงเขาเล่ เสด็จขึ้นเขาเล่ เสด็จลงจากเขาแล้ว พระราชดำเนินเลียบมาตามชายไม้ จนถึงคลองแห้ง ข้ามคลองขึ้นถนนที่พระยานครศรีธรรมราชทำไว้ ออกทะเลที่สวนพระยานครศรีธรรมราช ประทับเสวยพระกระยาหารกลางวัน แล้วพระราชดำเนินเลียบหาดมาประทับเรือพระที่นั่งอ่าวหน้าค่าย และในการเสด็จประพาสเกาะสมุยเป็นครั้งแรกนี้ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศมกุฎราชกุมาร ได้โดยเสด็จด้วย
ครั้งที่ 2 วันพุธที่ 17 กรกฎาคม 2432
ตอนสี่โมงเช้า เสด็จโรงมะพร้าวที่อ่าวแม่น้ำ พระราชดำเนินไปวัดเล ทางประมาณ 1.2 กม. แล้วเสด็จไปวัดภูเขาทอง ทางประมาณ 800 เมตร ทอดพระเนตรวัดแล้วเสด็จกลับมาลงเรือพระที่นั่ง เรือพระที่นั่งทอดที่หน้าเกาะวัวตาหลับ เวลาบ่ายสี่โมงยี่สิบนาที เสด็จลงเรือไปทอดพระเนตรหมู่เกาะอ่างทอง ประมาณ 11-12 เกาะ ประทับแรมคืน เรือพระที่นั่งออกตอนห้าทุ่ม
วันพฤหัสบดีที่ 18 กรกฎาคม 2432
เวลาบ่ายสองโมงเศษ ออกเรือพระที่นั่งธารเสด็จเกาะพงัน ทอดเรือหน้าแม่น้ำ เวลาเย็นเสด็จหน้าพระลาน ทอดพระเนตรเจดีย์ท่านขรัวพุดสอน แล้วประทับเรือพระที่นั่งกรรเชียง เสด็จไปขึ้นหาดด้านเหนือ ไม่นานก็เสด็จกลับเรือพระที่นั่ง
ครั้งที่ 3 วันที่ 31 พฤษภาคม 2443
เวลาย่ำรุ่ง เรือพระที่นั่งออกจากเกาะพงัน ไปทอดที่หน้าแม่น้ำ เวลาแปดโมงเศษ เสด็จขึ้นวัดหน้าพระลาน ทรงประกอบพระราชพิธีบำเพ็ญกุศล เนื่องในวันตรงกับวันสิ้นพระชนม์สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้ากรรณาภรณ์เพ็ชรรัตน์ และสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกุกุธภัณฑ์ ที่บริเวณเจดีท่านขรัวพุทธสรณ์ เสร็จพิธีแล้วเสด็จกลับลงประทับเรือพระที่นั่งกรรเชียงมาถึงเรือพระที่นั่งมหาจักรีเวลาเที่ยงเศษ เวลาบ่ายโมงเศษออกเรือพระที่นั่ง
ครั้งที่ 4 วันที่ 9 กรกฎาคม 2448
เวลาบ่ายโมงครึ่ง เรือพระที่นั่งออกจากธารเสด็จ เกาะพงัน บ่ายสามโมงเศษถึงเกาะวัวตาหลับ ทอดเรือพระที่นั่งในช่องเกาะ เสด็จลงประทับเรือพระที่นั่งกรรเชียงไปขึ้นเรือกลไฟเทวาสุราราม ทอดพระเนตรหมู่เกาะและทรงฉายพระรูป แล้วเสด็จกลับเรือพระที่นั่งมหาจักรี เวลา 2 ยามออกเรือพระที่นั่ง
ครั้งที่ 5 วันที่ 24 พฤษภาคม 2452
เวลาบ่ายสองโมงครึ่ง เรือพระที่นั่งออกจากธารเสด็จไปเกาะสมุยทอดที่หน้าแม่น้ำ ทรงประทับแรมคืนในเรือพระที่นั่ง เวลาย่ำรุ่ง ออกเรือพระที่นั่งไปวกตุ่ม เกาะพงัน
วันที่ 25 พฤษภาคม 2452
เวลา 11.00 น. ออกเรือพระที่นั่งจากวกตุ่ม ไปช่องอ่างทอง บ่ายโมงสี่สิบนาที ถึงหมู่เกาะอ่างทอง ทอดสมอเรือหน้าเกาะสามยอด ด้านใต้ ประทับแรมในเรือพระที่นั่ง เวลาย่ำรุ่ง เรือพระที่นั่งออกไปปากน้ำหลังสวน เกาะสามยอดที่ทอดเรือพระที่นั่งสำหรับการเสด็จหมู่เกาะสมุยครั้งสุดท้าย คงเป็นเกาะที่ปัจจุบันเรียกว่า เกาะสามเส้า

การเดินทาง

ศาลาพระพุทธเจ้าหลวง เกาะสมุย ตั้งอยู่อำเภอ เกาะสมุย จังหวัด สุราษฎร์ธานี

ช่วงเวลา ฤดูกาลที่เหมาะแก่การท่องเที่ยว
ทุกฤดูกาล